Шрифт түри: Шрифт көлеми: Әлипбе:

АЎЫЗБИРШИЛИК, СЫР САҚЛАЎ ҲАҚҚЫНДА НАҚЫЛ-МАҚАЛЛАР (AWIZBÍRShÍLÍK, SIR SAQLAW HAQQINDA NAQIL-MAQALLAR)

Ағайин болсаң урыўлас,
Арымыз ушын даўлас.
Кеңесли ел азбайды,
Кең кийим тозбайды.
Бирлик бар жерде,
Тирилик бар.
Бир дәстүрхан қасында,
Онлаған адам оңысар.
Бир өлимтик үстинде,
Еки ийт неге таласар?
Көпти жаманлаған,
Көмиўсиз қалады.
Көп қорқытады,
Терең батырады.
Еки киси гүнәкар болса,
Бир киси дәнекер болады.
Оғанда биреў себепкер болады
Қанша тулпар болса да,
Минип болмас жалғызды.
Қанша дана болса да,
Халық сүймейди азғынды.
Ләшкер басы шебер болса,
Душпан аяқ астында.
Көп пенен көрген уллы той.
Алты аўыз ала болса,
Аўызындағыны алдырар.
Төртеўи туўел болса,
Төбедегини түсирер.
Жаман жолдасын жаманлар.
Жалғыз ағаш үй болмас,
Жалғыз жигит бий болмас.
Көп аўыз бир болса,
Бир аўыз жоқ болады.
Жалғыз аттың шаңы шықпас,
Жалғыздың үни шықпас.
Саяқ жүрсең таяқ жерсең.
Жекке жүрип ат шаппа (қус тутпа),
Биреўден екеў жақсы.
Көпке кимниң дады жетеди.
Атадан жаратсаң бешлерди жарат,
Жалғызды жаратқанша, тасларды жарат.
Көп түкирсе көл болар,
Көп жыйналса, той болар.
Көп тилеги қабыл.
Көсеўиң узын болса, қолың күймейди,
Ағайиниң көп болса, адам тиймейди.
Жалғыз ғарғаның үни шықпайды.
Көплеген қонақ атқарады,
Көплеген жаў қайтарды.
Көп не демейди,
Бөри сабан жемейди.
Қалтандағы – ортандағы.
Қум жыйналып төбе болады,
Көп жыйналса ақыл табады.
Жаяўдың шаны шықпас,
Жалғыздың үни шықпас.
Билек бир болса да, бармақлар басқа,
Адамның нәсили бир болса да парқы басқа.
Атызлы жерде ат өлмейди,
Үйирли жерде ер өлмейди.
Бармақлар басқа болса да, билек бир,
Ара алыс болса да, тилек бир.
Аўыз биришилик байлықтың нышаны.
Аўыз бир болса, аспандағыны аўдарарсаң.
Өзим билемен деген басқа ойран салар.
Көп биледи деген баққа қорған салар.
Бирлескен озар, бирлеспеген тозар.
Ел аўзында серт болса,
Аўыз бирлик берик болады.
Қалың журтты жаманлама,
Халық табады миниңди.
Еки ушлы сөз айтсаң,
Қызартады жүзиңди.
Көптей тентек болсаң да,
Көпке тентек болма.
Шәрияттың шарымы көп.
Бирлик етсең барымы көп.
Жәнжел жақсылыққа апармайды.
Паданың аўзы бир болса,
Бөриге алдырмас.
Бармағың бирикпесе,
Ийнеде илинбейди.
Мингеспе, мингессең индеспе.
Қамысты бос усласаң,
Қолыңды қыяды.
Биреў болса ес,
Екеў болса жолдас.
Бирдиң кесапаты мыңға тийеди.
Бир қумалақ бир қарын майды ширитеди.
Бир ели аўызға еки ели қақпақ керек.
Байлық – байлық емес,
Бирлик байлық.
Биреў билмегенди биреў биледи.
Аўыз биршилик қайда болса,
Берекет сонда болады.
Бирдиң абройы мыңның абройы.
Тозған ғазды топланған ғарға жем қылады.
Тиришиликтиң күши бирликте болады.
Жалғыз ағаштан пана болмас,
Жалғыз бийеден саба болмас.
Жалғыз жүрип жол танығанша,
Көпшилик пенен адас.
Көргенди гөнеден сора,
Гөне билмесе, көптен сора.
Көп жайылса жоқ табылар.
Көпшилик қайда болса,
Тоқшылық сонда болар.
«Көп биледи» деген күледи,
«Өзим билемен» деген өледи.
Уў ишсең урыўың менен.
Өнер алды бирлик,
Ырысқал алды тирилик.
Жаманлықтың алдын ал,
Жақсылық қайда барады.
Бирликти бузған – ақмақтың иси,
Қатардан қалған шабанның иси.
Қара қулқынға қул болған,
Өз елиниң улы болмас.
Еситкен менен көрген тең емес.
Кимниң аўзы ала болса,
Иси шала болады.
Еки жақсы бас қосса,
Асқар бийик таўдай бар,
Еки жаман бас қосса,
Атысып турған жаўдай бар.
Бир жаман менен бир жақсы бас қосса,
Аўырыў менен саўдай бар.
Ашырқаған өлмес,
Аңлысқан өлер.
Дос деп сыр айтпа,
Досыңның да досы бар.
«Үй меники» демеңиз,
Үй артында киси бар.
Сырын билмеген аттың,
Сыртынан айланба.
Аўзы күйген – үрип ишеди.
Жаманды қараўыл қойды дегенше,
Жаў келди десеңши.
«Билмеймен» дедиң – қутылдың,
«Билемен» дедиң – тутылдың.
Достынды еглеме,
Мәптен қалдырып,
Душпанды еглеме,
Сырыңды алдырып.
Мал аласы сыртында,
Адам аласы ишинде.
Абайлап сөйле сөзиңди,
Қаншелли аўлақ болса да.
Аржағында дийўалдың,
Тыңлаўшы қулақ болмасын.
Шөптиң басы жел болса қыймылдайды.
Сезикли секиреди.
Сегиз өлше, бир жола кес.
Адам сөйлескенше,
Мал мөңирегенше.
Мына жақсы жигиттиң көзи күледи,
Көзи күлген жигиттиң өзи биледи.
Индемеў де сынның бир түри.
Жаман шапанның ишинде де кисе бар.
Ўәдеге опа мәрттиң иси,
Опасыз – сәўбетсиз киси.
Жорға минген менен жолдас болма.
Ладан менен сырлас болма.
Исенбесең өзиңе,
Ерме киси сөзине.
Жети баслы жыланнан қорықпа,
Еки жүзли адамнан қорық.
Иште пикир болғанша,
Сыртта талаў болсын.
Маңлайдан аққан ашшы тер,
Көзге түссе дуз болар.
Қулаққа тийген ашшы сөз,
Ишке түссе муз болар.
Гилт қулпында белли,
Сөз парқында белли.
Жигит қырқында белли.
Күшли қәўипли емес,
Кекшил қәўипли,
Кекшилден де епшил қәўипли.
Сақ жүрсең саў жүрерсең.
Өтирик айтып пайда тапсаң,
Ақырында зәлел табарсаң.
Ырас айтып зәлел тапсаң,
Ақырында пайда табарсаң.
Жыланның уўы басында,
Албаўдың жаўы қасында.
Ағайинге өтирик айтпа,
Душпанға сырыңды айтпа.
Булт болмаса жаўын болмас,
Еки душпан аўыл болмас.
Сәлимбийкениң сырын мен билемен,
Сәлимбийке мениң сырымнан хабары жоқ.
Отын шапқан балта,
Далада қалмасын.
Секирмей турып «ҳәп» деме.
Пышықтың тышқанды аяп,
Жылағанына исенбе.
Сақлықта хорлық жоқ,
Ҳақлыққа зорлық жоқ.


Гезектеги ендиги бөлимге өтиў: БАТЫР, ЕР-АЗАМАТЛЫҚ ТУЎРАЛЫ НАҚЫЛ-МАҚАЛЛАР
Алдынғы бөлимге қайтыў: ДОСЛЫҚ ҲӘМ МУҲАББАТ ҲАҚҚЫНДА НАҚЫЛ-МАҚАЛЛАР
Китап Мазмунына қайтыў

Социал тармақларда бөлисиў

Егер сиз бул китаптың усы бөлимин унатқан болсаңыз, бул бетти төмендеги социал тармақлар арқалы досларыңыз бенен бөлисиўди умытпаң:

Қәте болған текст:
Дурысланғаны:
    Дурысланған текст серверге жиберилмекте...
Өзгерисиңиз қабыл етилди. Үлес қосқаныңыз ушын рахмет!
Кеширерсиз, серверде қандайдыр қәте жүз берди. Азмастан, және бир урынып көриң.